-
1 piō
piō āvī, ātus, āre [pius], to approach with sacred rites, appease, propitiate: Silvanum lacte, H.: ossa, V.: Ianus piandus erit, O.— To purify with sacred rites: si quid tibi piandum fuisset.— To make good, atone for, expiate: mors morte pianda est, O.: fulmen, avert the omen of lightning, O.: prodigia, Ta.: culpam morte, atone for, V.: nefas morte piandum, i. e. to be punished, Iu.* * *piare, piavi, piatus Vappease, propitiate; cleanse, expiate -
2 ex-pendō
ex-pendō endī, ēnsus, ere, to weigh out, weigh: ut iam expendantur, non numerentur pecuniae.— To pay out, pay, lay out, expend: expensum est auri pondo centum: nummos nominibus certis, H.—P. perf., in the phrase, alqd ferre expensum or pecuniam ferre expensam, to set down, enter, charge, reckon, account as paid: minus quam Verres illi expensum tulerit: pecunia aut data aut expensa lata sit: quibus sine fenore pecunias expensas tulisset, i. e. had lent, L.—Fig., to weigh mentally, ponder, estimate, consider, judge, decide: ea (argumenta): in iudiciis testem: omnīs casūs, V.: causam meritis, to decide, O.: quid conveniat nobis, Iu.—To pay, suffer, undergo: poenas Iovi: Supplicia, V.—To expiate: scelus, V. -
3 ex-piō
ex-piō āvī, ātus, āre.—In religion, to make amends for, atone for, purify, expiate, purge by sacrifice: tua scelera in nostros milites, i. e. avenge: filium pecuniā publicā, L.: quae violata sunt, expiabuntur: arma Nondum expiatis uncta cruoribus, H.—To avert, destroy the force of (an omen or curse): quem ad modum ea expientur: prodigium, L.: dira detestatio Nullā expiatur victimā, H.—To make amends for, repair, make good, compensate: superioris aetatis exempla Gracchorum casibus, Cs.: legatorum iniurias, L. -
4 luō
luō luī, —, ere [1 LV-], to loose, free, pay off: aes alienum, Cu.—Fig., of punishment, to suffer, undergo: poenas parricidi: Supplicium, V.: Exsilium dirā poenam pro caede luebat, was undergoing banishment as a punishment, O.— To atone for, expiate: morte, V.: noxam pecuniā, L.: sanguine periuria, V.: Delicta maiorum, H.: pericula publica, i. e. avert by expiation, L.* * *Iluere, lui, luitus Vpay; atone forIIluere, lui, lutus Vpay; redeem/free; pay fine, compensate/atone -
5 prō-cūrō
prō-cūrō (proc-, O., Tb.), āvī, ātus, āre, to take care of, attend to, look after: in pecuniā maximā procurandā: corpora, V.: sacrificia, Cs.—Of an agent or trustee, to take care of, manage: negotia Dionysi, act as steward for.—Of ill omens, to avert, expiate by sacrifice: signa, quae a dis hominibus portendantur: ad haec (prodigia) procuranda, L.: ostentum, Ph.: simul procuratum est, quod tripedem mulum Reate natum nuntiatum erat, L. -
6 pūrgō
pūrgō āvī, ātus, āre [purus+1 AG-], to free from what is superfluous, make clean, make pure, clean, cleanse, purify: piscīs ceteros purga, bone, T.: falcibus locum, cleared the ground: domum muribus, Ph.: educ omnīs tuos, purga urbem: miror morbi purgatum te illius, H.— To clear the body, purge: quid radix ad purgandum possit<*> Qui purgor bilem, purge myself of, H.— To clear away, remove: ligonibus herbas, O.: scindit se nubes et in aethera purgat apertum, melts away, V.: Cultello unguīs, trim, H.—Fig., of persons, to clear from accusation, excuse, exculpate, justify: Sullam ipsius virtus purgavit: me tibi: Caesarem de interitu Marcelli: si sibi purgati esse vellent, Cs.: civitatem facti hostilis, L.— To remove, refute, repel, justify: Aut ea refellendo aut purgando vobis corrigemus, T.: factum, O.: facinus, Cu.: purgandis criminibus, by disproving: suspicionem, remove, L.: ea, quae ipsis obicerentur, refute, L. — To establish, vindicate, plead: innocentiam suam, L.: viri factum (esse) purgantes cupiditate atque amore, pleading in excuse, L.: purgantibus iis multitudinis concursu factum, L.—In religion, to make atonement for, expiate, purify, atone for, lustrate: populos, O.: nefas, O.* * *purgare, purgavi, purgatus Vmake clean, cleanse; excuse -
7 expio
expiare, expiavi, expiatus Vexpiate, atone for; avert by expiatory rites -
8 expendo
I.Lit.A.In gen. (very rare):B.aliquem,
Plaut. As. 2, 2, 34:ut jam expendantur, non numerentur pecuniae,
Cic. Phil. 2, 38, 97:bacam, nucem,
Cels. 5, 19, 12.—With abl. of that against which any thing is weighed:hunc hominem decet auro expendi,
i. e. is worth his weight in gold, Plaut. Bacch. 4, 4, 1.— Poet.:ibat et expenso planta morata gradu,
measured, Prop. 2, 4, 6 (16).—In partic., to weigh out money in payment, to pay out, pay; to lay out, expend (class.;2.syn.: pendo, impendo, pondero, solvo, luo): ante pedes praetoris in foro expensum est auri pondo centum,
Cic. Fl. 28, 68:nummos nominibus certis,
Hor. Ep. 2, 1, 105:usuras gravissimas,
Dig. 19, 1, 47:viginti milia talenta in hos sumptus,
Just. 12, 11.—With abl.:aurum auro expendetur, argentum argento exaequabitur,
Plaut. Rud. 4, 4, 43. —In the part. perf. as a neutr. subst.: expensum, i, money paid, a payment:II.bene igitur ratio accepti atque expensi inter nos convenit,
of debt and credit, Plaut. Most. 1, 3, 146; id. Truc. 1, 1, 54:in codicem expensum et receptum referre,
Cic. Rosc. Com. 3:probari debere pecuniam datam consuetis modis, expensi latione, mensae rationibus, chirographi exhibitione, etc.,
Gell. 14, 2, 7.—Esp. freq.: ferre alicui expensum or pecuniam expensam, to set down, enter, charge, reckon, account a sum as paid (opp. accipio):quod minus Dolabella Verri acceptum retulit quam Verres illi expensum tulerit... quid proderat tibi te expensum illis non tulisse?
Cic. Verr. 2, 1, 39, §§100 and 102: haec pecunia necesse est aut data aut expensa lata aut stipulata sit,
id. Rosc. Com. 5, 14: pecunias ferre (opp. acceptas referre), Auct. B. Alex. 56, 3: homines prope quadringentos produxisse dicitur, quibus sine fenore pecunias expensas tulisset, had set down, i. e. lent, Liv. 5, 20, 6.—Rarely transf., of other things: legio, quam expensam tulit C. Caesari Pompeius, i. e. transferred, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4; for which also: expenso ferre vestem supellectilis nomine, Dig. 33, 10, 19.Trop.A.(Acc. to I. A.) To weigh mentally, to ponder, estimate, consider, judge, decide (class.):B.equidem cum colligo argumenta causarum, non tam ea numerare soleo quam expendere,
Cic. de Or. 2, 76 fin.; cf.:in dissensione civili... expendendos cives non numerandos puto,
id. Rep. 6, 1:omnia expendet ac seliget,
id. Or. 15, 47:vos in privatis minimarum rerum judiciis testem diligenter expenditis,
id. Fl. 5, 12:singula animo suo,
Ov. Am. 3, 5, 34:haec arte aliqua,
Cic. Brut. 50, 186; cf.:verba arte,
Tac. A. 13, 3:omnes casus,
Verg. A. 12, 21:belli consilia,
Tac. H. 1, 87:causam meritis,
to decide, Ov. M. 13, 150 et saep.:quae contemplantes expendere oportebit, quid quisque habeat sui,
Cic. Off. 1, 31, 113:Hannibalem,
Juv. 10, 147:quid conveniat nobis,
id. 10, 347.—(Acc. to I. B. 1.) To pay a penalty, suffer a punishment ( poet. and in post-Aug. prose): poenas Jovi expendisse (shortly after, in prose, poenas pendens), Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 23; cf.:C.infanda per orbem Supplicia et scelerum poenas expendimus omnes,
Verg. A. 11, 258:dignas poenas pro talibus ausis,
Sil. 13, 698:poenas capite,
Tac. A. 12, 19:dura supplicia,
Sil. 6, 588.—Hence, to pay for, expiate:scelus,
Verg. A. 2, 229:dignum pretium Poeno,
Sil. 7, 713.—(Cf. I. B. 2.) Ipsam facilitati suae expensum ferre debere, i. e. have to ascribe to, Dig. 36, 4, 3:creditores suae negligentiae expensum ferre debeant,
ib. 42, 8, 24.— -
9 expio
ex-pĭo, āvi, ātum, 1, v. a., to make satisfaction, amends, atonement for a crime or a criminal; to purify any thing defiled with crime; to atone for, to expiate, purge by sacrifice (freq. and class.; syn.: pio, lustro, placo, paco).I.Relig. t. t.A.Lit.:B.SACRVM COMMISSVM QVOD NEQVE EXPIARI POTERIT, IMPIE COMMISSVM ESTO: QVOD EXPIARI POTERIT, PVBLICI SACERDOTES EXPIANTO,
Cic. Leg. 2, 9, 21:scelus,
Hor. C. 1, 2, 29; cf.:tua scelera di immortales in nostros milites expiaverunt,
i. e. have avenged, Cic. Pis. 35, 85:in iis sine illius suffimentis expiati sumus,
id. Leg. 1, 14, 40; cf.:imperatum patri, ut filium expiaret pecunia publica,
Liv. 1, 26, 12:aliquem,
Plaut. Most. 2, 2, 34:puerum lustralibus salivis,
Pers. 2, 33:quae violata sunt, expiabuntur,
Cic. Att. 1, 17, 7; cf.:expiandum forum Romanum a nefarii sceleris vestigiis,
id. Rab. Perd. 4, 11; id. Phil. 1, 12, 30.—To avert an omen or sign, i. e. to prevent the evil indicated by it:II.quae di significent, quemadmodum ea procurentur atque expientur,
Cic. Div. 2, 63, 139:prodigia quae neque hostiis neque votis piare fas habet gens superstitioni obnoxia,
Tac. H. 5, 13 init.:arma nondum expiatis uncta cruoribus,
Hor. C. 2, 1, 5:dira detestatio nulla expiatur victima,
id. Epod. 5, 90 et saep.—Transf., beyond the relig. sphere.A.To atone for, make amends for, repair, make good:B.haec superioris aetatis exempla expiata Saturnini atque Gracchorum casibus docet,
Caes. B. C. 1, 7, 5:malam potentiam servili supplicio,
Tac. H. 4, 11:legatorum injurias regisque caedem,
Liv. 1, 14, 3:errorem,
Plin. Ep. 8, 10, 1 et saep.:incommodum virtute,
Caes. B. G. 5, 52 fin.:cladem victoriis,
Flor. 1, 12.—To appease (very rare):a me etiam poenas expetistis, quibus conjuratorum manes mortuorum expiaretis,
Cic. Pis. 7, 16:tutelam navis,
Petr. 105:iram,
Sen. Oet. 857. -
10 februo
febrŭo, no perf., ātum, 1, v. a. [februum], to purify, expiate (ante-class.): in eorum sacris liba cum sint facta, inicere solent farris semina ac dicere, se ea februare, id est pura facere, Varr. ap. Non. 114, 22; cf. Varr. L. L. 6, § 13 Müll., and Paul. ex Fest. p. 85, 13 sq. Müll.; v. also februum. -
11 luo
1.lŭo, lui, 3, v. a. [root lu-, to wash; Gr. louô, loutron; cf. luma, luthron, polluo, diluo, and lavo], to wash, lave. — Lit.:II.Graecia luitur Ionio,
Sil. 11, 22: amnis moenia luit, Prud. steph. 3, 190.—Trop., to cleanse, purge:2.insontes errore luit,
Val. Fl. 3, 407.lŭo, lui (no sup., but fut. part. act. luiturus, Tert. adv. Marc. 5, 16; Claud. VI. Cons. Hon. 140; Prud. Psych. 535; v. Neue, Formenl. 2, p. 585), 3, v. a. [root lu, to loose, let go; Gr. luô; cf. lutêr, lutron; Lat. solvo, reluo; Germ. los; Engl. loose; prob. not connected with luo, 1.], to loose, let go, set free. —Hence,A.To release from debt:B.fundum a testatore obligatum,
Dig. 36, 1, 78, § 6.—To pay a debt or penalty:C.aes alienum,
Curt. 10, 2, 25:debitum, Cod. Th. 2, 4, 3: cautum est ut lueret in singulas (arbores caesas) aeris XXV.,
Plin. 17, 1, 1, § 7.—Luere poenas or poenam, to suffer as a punishment, undergo:D.itaque mei peccati luo poenas,
Cic. Att. 3, 9, 1:ad luendas rei publicae poenas,
id. Sull. 27, 76:qui Tuscā pulsus ab urbe Exsilium dirā poenam pro caede luebat,
was undergoing banishment as a punishment, Ov. M. 3, 624:augurium malis,
to suffer the misfortune which the augury predicted, Plin. 7, 8, 6, § 46:supplicia crucibus,
Just. 2, 5, 6.—To atone for, expiate (class.):E.stuprum voluntariā morte luere,
Cic. Fin. 5, 22, 64:noxam pecuniā,
Liv. 38, 37:qui (obsides) capite luerent, si pacto non staretur,
id. 9, 5:sanguine perjuria,
Verg. G. 1, 502:commissa,
id. ib. 4, 454.—To satisfy, appease:F.libidinem alicujus sanguine innocentium,
Cic. Verr. 2, 1, 30, § 77.—To avert by expiation or punishment:pericula publica,
Liv. 10, 28, 13:responsa,
to render void, of no effect, Val. Fl. 2, 569. -
12 pio
pĭo, āvi, ātum, 1, v. a. [pius].I. B.Lit.:II.Silvanum lacte piabant,
Hor. Ep. 2, 1, 143:ossa,
Verg. A. 6, 379:busta (i.e. Manes),
Ov. M. 13, 515:Janus Agonali luce piandus erit,
id. F. 1, 318.—Transf.A.To honor with religious rites, to celebrate:B.ubi piem Pietatem,
Plaut. As. 3, 1, 3:aras ture,
Prop. 3, 10 (4, 9), 19:in magicis astra piare focis,
to perform sacred rites, id. 1, 1, 20.—To purify with sacred rites (syn.:C.procuro, lustro): si quid tibi piandum fuisset,
Cic. Dom. 51.—To make or seek to make good, to atone for, expiate:D. E.damna,
Ov. A. A. 3, 160:mors morte pianda est,
id. M. 8, 483:fulmen,
to avert by sacrifice the misfortune portended by lightning, id. F. 3, 291:nefas triste,
to atone for, avert the penalty, Verg. A. 2, 184; Ov. H. 19, 194:cometes terrificum sidus, ac non leviter piatum,
Plin. 2, 25, 23, § 92.—To free from madness, Fest. p. 213 Müll.:jube te piari de meā pecuniā: nam ego quidem insanum te esse certo scio,
Plaut. Men. 2, 2, 17; so id. ib. 3, 2, 51. -
13 procuro
prō-cūro (the first o scanned short, Tib. 1, 5, 13; Ov. A. A. 1, 587), āvi, ātum, 1, v. a. and n., to take care of, attend to, look after any thing.I.In gen. (class.; syn.: curam gero).(α).Act.:(β).nunc tu te interim, quasi pro puerperā, hic procuras,
Plaut. Truc. 2, 4, 59:pueros,
id. Poen. prol. 28; cf.:nunc puero utere et procura,
id. Truc. 4, 4, 25:hic sunt trecenti nummi... hinc me procura,
id. Poen. 3, 4, 5:corpora,
Verg. A. 9, 158:sacrificia,
Caes. B. G. 6, 13:sacra,
Nep. Them. 2, 8:arbores,
Cato, R. R. 43:semina,
Pall. 7, 9:plantas,
id. 12, 7, 11.—Neutr., with dat., to look after, care for (ante- and post-class.):II.bene procuras mihi,
Plaut. Stich. 1, 2, 37:victui potuique,
Arn. 3, 115.—In partic., to take care of, to manage one's affairs (class.).A.Act.:B.procurat negotia Dionysii,
Cic. Fam. 12, 24, 3:hereditatem,
id. Att. 6, 9, 2.—Hence, of religious acts, to avert or expiate (evil omens) by sacrifice (cf.:expio, lustro): monstra,
Cic. Div. 1, 2, 3:procurare atque expiare signa, quae a diis hominibus portenduntur,
id. ib. 2, 63, 130; Liv. 1, 21; 5, 18; 27, 37:ostentum,
Phaedr. 3, 3, 16:fulgur,
Suet. Galb. 4:sacrificio ostentorum ac fulgurum denuntiationes procurantur,
Val. Max. 1, 1, 1.—Neutr., to hold a charge or administration, to be procurator:cum procuraret in Hispaniā,
Plin. Ep. 3, 5, 17:procurante Pontio Pilato Judaeam,
Vulg. Luc. 3, 1; Dig. 29, 2, 86.—With dat. of person (post-class.):procurare patri,
to act as agent for, Dig. 32, 1, 34, § 1; 27, 1, 44.— With dat. of thing:operibus publicis,
Dig. 43, 8, 2.—Of religious acts, to make expiation or atonement: VT CONSVL HOSTIIS MAIORIBVS IOVI ET MARTI PROCVRARET, S. C. ap. Gell. 4, 6, 2.—With ne:ipse procuravi, ne possent saeva nocere Somnia, ter sancta deveneranda mola,
Tib. 1, 5, 13.— Impers. pass.:simul procuratum est, quod tripedem mulum Reate natum nuntiatum erat,
Liv. 40, 2. -
14 purgo
purgo, āvi, ātum, 1, v. a. [contr. for purigo, from purum ago], to make clean or pure, to clean, cleanse, purify (class.).I.Lit.:2.oleam a foliis et stercore purgato,
Cato, R. R. 65, 1: cum falcibus purgarunt locum, cleared the place, freed it from bushes, etc., Cic. Tusc. 5, 23, 65; Liv. 24, 19:arva longis ligonibus,
Ov. P. 1, 8, 59:domum muribus,
Phaedr. 1, 22, 3:fossas,
Plin. 18, 26, 64, § 236:proprios leniter ungues cultello,
Hor. Ep. 1, 7, 51: cana labra, i. e. to clear or free from beard, Mart. 9, 28, 5:pisces,
Ter. Ad. 3, 3, 22:segetes,
Plin. 18, 26, 65, § 241.— Absol.:levi sarculo purgare,
Plin. 18, 26, 65, § 241.—Mid.:purgor in amni,
wash, Sil. 8, 125.—In partic., in medic. lang., to cleanse by stool, vomiting, etc., to purge:B.quid scammoneae radix ad purgandum possit,
Cic. Div. 1, 10, 16; Cato, R. R. 157, 3:si is, qui saepe purgatus est, subito habet alvum suppressam,
Cels. 2, 12:qui purgor bilem sub verni temporis horam,
Hor. A. P. 302:se helleboro,
Val. Max. 8, 7, 5 fin.:se per inferna aut vomitione,
Plin. 25, 5, 21, § 51.—Transf.1.To make even by clearing away, to level, Inscr. Murat. 582 fin.; cf.:2.purgare viam proprie dicitur ad libramentum proprium redigere, sublato eo quod supra eam esset,
Dig. 43, 11, 1, § 1.—To clear away, remove:b.rudera,
Suet. Vesp. 8:vermes clavo aëneo,
Pall. 4, 10, 4:lapides,
id. 3, 6:sordes,
Claud. in Eutr. 1, 383; cf.:scindit se nubes et in aethera purgat apertum,
melts away, Verg. A. 1, 587.—In partic., in medicine, to remove or expel by purging, rinsing, etc., to heal, cure:II.purgatum te illius morbi,
Hor. S. 2, 3, 27:pituitas,
Plin. 20, 17, 73, § 188:fastidium lauri folio,
id. 8, 27, 41, § 101:suppurationes,
id. 23, 1, 16, § 24:tarditatem aurium,
id. 23, 2, 28, § 59:succus purgat cicatrices et nubeculas (oculorum),
id. 27, 12, 85, § 109.—Trop., to cleanse, purify (syn. lustro).A.In gen.:B. C.pectora,
Lucr. 6, 24:urbem,
Cic. Cat. 1, 5, 10:amplissimos ordines contaminatos veteri neglegentiā purgavit,
Suet. Vesp. 9:rationes,
to clear up, settle, pay, id. Calig. 29.—In partic.1.To clear from accusation, to excuse, exculpate, justify (syn. excuso):2.ut me purgarem tibi,
Plaut. Am. 3, 2, 28:QVIBVS DE REBVS VOS PVRGAVISTIS... QVOMQVE DE EIEIS REBVS SENATVEI PVRGATI ESTIS, S. C. de Tiburt. lin. 3 and 12 (ap. Grut. 499, 12): quod te mihi de Sempronio purgas, accipio excusationem,
Cic. Fam. 12, 25, 3:cui se purgat,
id. Or. 29, 230:ego me tibi purgo,
id. Fam. 15, 17, 1; so,Caesarem de interitu Marcelli,
id. Att. 13, 10, 3:si quis tibi se purgare volet, quod, etc.,
Q. Cic. Petit. Cons. 9, 35:si parum vobis essem purgatus,
Cic. Phil. 14, 6, 17:velle Pompeium se Caesari purgatum, ne, etc.,
Caes. B. C. 1, 8; cf. id. B. G. 1, 28:ea pars epistulae tuae, per quam te ac mores tuos mihi purgatos ac probatos esse voluisti,
Cic. Att. 1, 17, 7; Ter. Hec. 2, 2, 12:accedebant blanditiae virorum factum purgantium cupiditate atque amore,
Liv. 1, 9 fin.:factum,
Ov. P. 3, 2, 24:facinus,
Curt. 7, 5, 39; 5, 12, 8:crimina,
to disprove, Cic. Clu. 1, 3; Liv. 38, 48, 14; cf.probra,
Tac. A. 4, 42:adulescentem crimine civilis belli,
to acquit, id. ib. 3, 17:innocentiam suam,
to vindicate, Liv. 9, 26:suspicionem,
to remove, id. 28, 43:ea, quae ipsis obicerentur,
to refute, id. 8, 23:purget miles, quod vicerit hostem,
Sil. 7, 510:aliquem alicujus rei,
Liv. 37, 28:se adversus alicujus criminationes purgare,
Suet. Caes. 55:illi lacrimantes nunc purgare se,
Curt. 5, 10, 11.—With acc. and inf.:laborare regem, ut purganti se nihil hostile dixisse aut fecisse, fides habeatur,
Liv. 42, 14:qui purgarent nec accitos ab eo Bastarnas nec auctore eo quidquam facere,
id. 41, 19.—To cleanse or purge from a crime or sin with religious rites, to make expiation or atonement for, to expiate, purify, atone for, lustrate, = expiare, lustrare ( poet. and in post-Aug. prose):A.di patrii, purgamus agros, purgamus agrestes,
Tib. 2, 1, 17:populos,
Ov. F. 4, 640:myrtea verbena Romanos Sabinosque,
Plin. 15, 29, 36, § 119:pontifices purgantes moenia,
Luc. 1, 593:domus purgantur lustranturque,
Plin. 25, 9, 59, § 105. —With the crime or act as an object: nefas, Ov. M. 13, 952:crimen gladio,
Luc. 8, 518; Vulg. Ecclus. 47, 13.—Hence, purgā-tus, a, um, P. a.Cleansed, purified, pure ( poet.):B.auris,
Hor. Ep. 1, 1, 7:somnia pituitā purgatissima,
Pers. 2, 57:purgatioris auri vena,
Mart. Cap. 1, § 7 (cf. Plaut. Mil. 3, 1, 179).—Excused, exculpated: ita fiducia quam argumentis purgatiores dimittuntur, Sall. Fragm. ap. Non. 310, 22, and ap. Don. Ter. Phorm. 1, 4, 28.—C.Pure, freed from sin (eccl. Lat.):vota purgatiora, Aug. Civ. Dei, 6, 2: purgatissima ecclesia,
id. Doctr. Christ. 2, 16:pietas,
id. Ver. Rel. 1. —Hence, adv.: purgātē, purely:enucleate dicitur purgate, exquisite,
Non. 60, 5. -
15 purifico
I.Lit.:II.luteos pedes aquā,
Plin. 30, 11, 28, § 93:tunicas (oculorum) lacrimationum salivis,
id. 11, 37, 54, § 147:favum,
id. 21, 14, 49, § 83:agrum,
Gell. 19, 12, 11:regnum,
Just. 10, 3, 2.—Trop., to purify with religious rites, to expiate, atone for:se a concubitu mariti,
Suet. Aug. 94:se,
Plin. 8, 1, 1, § 2:quod ille infamavit, te purifica,
Lampr. Alex. 7; Paul. Nol. Carm. 6, 72.—Of animals, Plin. 10, 41, 57, § 116. -
16 quinquiplico
quinquĭplĭco, āre, v. a. [quinqueplico], to make fivefold, to quintuplicate:magistratus,
Tac. A. 2, 36 fin. ‡ * quinquo, āre, v. a., to expiate, purify by religious rites:quinquatrus a quinquando, id est lustrando,
Charis. p. 62 P. dub. -
17 quinquo
quinquĭplĭco, āre, v. a. [quinqueplico], to make fivefold, to quintuplicate:magistratus,
Tac. A. 2, 36 fin. ‡ * quinquo, āre, v. a., to expiate, purify by religious rites:quinquatrus a quinquando, id est lustrando,
Charis. p. 62 P. dub. -
18 tergeo
tergeo or less freq. tergo, si, sum, 2 or 3 (v. Neue, Formenl. 2, 423 sq.; part. perf. tertus, Varr. ap. Non. 179, 7 and 8), v. a. [for stergo; akin to stringo; Gr. strangeuô, to twist], to rub off, wipe off, wipe dry, wipe clean, cleanse.I.Lit. (class.;II.syn. verro): numquam concessavimus Lavari aut fricari aut tergeri aut ornari,
Plaut. Poen. 1, 2, 10: mantelium, ubi manus terguntur, Varr L. L. 6, § 85 Müll.; so,frontem sudario,
Quint. 6, 3, 60:nares in adversum,
id. 11, 3, 121:fossas,
to dry, Cato, R. R. 2, 4; Col. 2, 21, 3:aequatam (mensam) mentae tersere virentes,
Ov. M. 8, 663:pars leves clipeos et spicula lucida tergent,
rub off, polish, burnish, Verg. A. 7, 626:arma,
Liv. 26, 51, 4:leve argentum, vasa aspera,
Juv. 14, 62:manuque simul velut lacrimantia tersit Lumina,
Ov. M. 13, 132:oculos pedibus,
Plin. 11, 48, 108, § 258. — Poet.:aridus unde aures terget sonus ille,
grates upon, Lucr. 6, 119:nubila caeli (Aurora),
to scatter, Sil. 16, 136:tergere palatum,
to tickle the palate, Hor. S. 2, 2, 24. — Absol.: qui tractant ista, qui tergunt, qui ungunt, qui verrunt, * Cic. Par. 5, 2, 37:si QVIS TERGERE ORNARE REFICERR VOLET (sc. aram),
Inscr. Orell. 2489.—Trop. (very rare):A.librum,
i. e. to improve, amend, Mart. 6, 1, 3:scelus,
to expiate, Sen. Herc. Oet. 907.—Hence, tersus, a, um, P. a., wiped off, i. e. clean, neat (not in Cic.).Lit.:B.(mulier) lauta, tersa, ornata, etc.,
Plaut. Stich. 5, 5, 4; cf id. Pa. 1, 2, 31; cf.: alii sunt circumtonsi et tersi atque unctuli, Varr. ap Non. 179, 8:plantae,
Ov. M. 2, 736:tersum diem pro sereno dictum ab antiquis,
Fest. p. 363 Müll. —Trop., pure, correct, nice, neat, terse: judicium acre tersumque. Quint. 12, 10, 20:tersum ac limatum esse oportet quod libris dedicatur,
id. 12, 10, 50:elegiae tersus atque elegans auctor,
id. 10, 1, 93; of in comp.:multo est tersior ac purus magis (Horatius),
id. 10, 1, 94:opus tersum, molle, jucundum,
Plin. Ep. 9, 22, 2; so,praefationes tersae, graciles, dulces,
id. ib. 2, 3, 1.— Sup.:vir in judicio litterarum tersissimus,
Stat. S. 2 praef. —No adv.
См. также в других словарях:
Expiate — Ex pi*ate, v. t. [imp. & p. p. {Expiated}; p. pr. & vb. n. {Expiating}.] [L. expiatus, p. p. of expiare to expiate; ex out + piare to seek to appease, to purify with sacred rites, fr. pius pious. See {Pious}.] 1. To extinguish the guilt of by… … The Collaborative International Dictionary of English
expiate — vb Expiate, atone mean to make amends or give satisfaction for an offense, a sin, a crime, or a wrong. The same distinctions in implications and connotations are observable in their derivative nouns expiation and atonement. Expiate and expiation… … New Dictionary of Synonyms
Expiate — Ex pi*ate, a. [L. expiatus,p. p] Terminated. [Obs.] Shak. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
expiate — index redeem (satisfy debts), redress, repent Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
expiate — c.1600 (OED entry has a typographical error in the earliest date), from L. expiatus, pp. of expiare to make amends, atone for (see EXPIATION (Cf. expiation)). Related: Expiable (1560s); expiated; expiating … Etymology dictionary
expiate — [v] make amends for absolve, amend, appease, atone, atone for, compensate, correct, do penance, excuse, forgive, pay one’s dues*, rectify, redeem, redress, remedy, square things*; concepts 67,126 … New thesaurus
expiate — ► VERB ▪ atone for (guilt or sin). DERIVATIVES expiable adjective expiation noun expiator noun expiatory adjective. ORIGIN Latin expiare appease by sacrifice , from pius pious … English terms dictionary
expiate — [eks′pē āt΄] vt. expiated, expiating [< L expiatus, pp. of expiare, to make satisfaction or atonement < ex , out + piare, to appease, akin to pius, PIOUS] 1. to make amends or reparation for (wrongdoing or guilt); atone for 2. to pay the… … English World dictionary
expiate — verb /ˈɛk.spi.eɪt/ a) To atone or make reparation for. Thus those pious souls who expiate the remainder of their sins amidst such tortures will receive a special and opportune consolation, b) To make amends or pay the penalty for. I am going out… … Wiktionary
expiate — UK [ˈekspɪeɪt] / US [ˈekspɪˌeɪt] verb [transitive] Word forms expiate : present tense I/you/we/they expiate he/she/it expiates present participle expiating past tense expiated past participle expiated very formal to show that you are sorry for… … English dictionary
expiate — verb ( ated; ating) Etymology: Latin expiatus, past participle of expiare to atone for, from ex + piare to atone for, appease, from pius faithful, pious Date: circa 1500 transitive verb 1. obsolete to put an end to 2. a. to ex … New Collegiate Dictionary